Ενθέματα στήθους: Πόσο αθώα είναι;

Χαρίζουν πλούσιο ντεκολτέ και αναδεικνύουν τη θηλυκότητά μας. Όμως πρόσφατες μελέτες οι οποίες προκάλεσαν έντονη ανησυχία στην άλλη άκρη του Ατλαντικού κάνουν λόγο για επικίνδυνες παρενέργειες. Ας δούμε τι έχουν να μας πουν οι ειδικοί.

Έπειτα από πολυετείς μελέτες που αποδεικνύουν την ασφάλειά τους, νεότερα ευρήματα από τη σύγχρονη βιβλιογραφία τα συνδέουν με την εμφάνιση μιας σπάνιας μορφής καρκίνου με την ονομασία αναπλαστικό μεγαλοκυτταρικό λέμφωμα (ALCL).

Σύμφωνα με τον Απόστολο Μανδρέκα, πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Πλαστικής Επανορθωτικής και Αισθητικής Χειρουργικής (ΕΕΠΕΑΣ), στην Ελλάδα δεν υπάρχει κανένα καταγεγραμμένο περιστατικό εμφάνισης ALCL σε γυναίκες με ενθέματα μαστού. Τα πρώτα ευρήματα του FDA αλλά και οι γιατροί φαίνονται καθησυχαστικοί.

Μύθοι & αλήθειες

Στη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου τα λεμφοκύτταρα που προστατεύουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα από ιούς και μικρόβια αρχίζουν να μην αναπτύσσονται φυσιολογικά και να διαχέονται σε άλλα όργανα του σώματος (λεμφαδένες, μυελός των οστών, σπλήνα κ.ά.) και στο αίμα σχηματίζοντας όγκους.

Παρ’ όλα αυτά, ο τύπος λεμφώματος αυτού του είδους είναι σπάνιος. Σύμφωνα με τα πρώτα ευρήματα, ο αριθμός των ασθενών που προέκυψε από μελέτες της βιβλιογραφίας από το 1997 έως το 2010 είναι μόλις τριάντα τέσσερις (αναφορές από ασθενείς, γιατρούς και παρασκευαστές τον ανεβάζουν στους εξήντα) σε ένα σύνολο δέκα εκατομμυρίων γυναικών με εμφυτεύματα μαστού. Τα ενθέματα αφαιρέθηκαν στις περισσότερες από αυτές, οι οποίες ακολούθησαν κυρίως θεραπεία με ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία.

Όσο για τη γνώμη των επίσημων φορέων; «μια γυναίκα κινδυνεύει περισσότερο από κεραυνό παρά από αυτή την κατάσταση. Τόσο το FDA, όσο και η Αμερικανική Ένωση Πλαστικών Χειρουργών (ASPS), πιστεύουμε ότι τα προθέματα μαστού παραμένουν ασφαλή και αποτελεσματικά», ήταν η άμεση απάντηση της ΑSPS όταν το θέμα πήρε διαστάσεις φέτος τον Ιανουάριο. Όμως, ακόμα και αν είναι σπάνιο, το συγκεκριμένο λέμφωμα παραμένει επικίνδυνο.

Όπως παρατηρεί ο Παναγιώτης Γκινόπουλος, διευθυντής στο Ογκολογικό Παθολογικό Τμήμα του νοσοκομείου Άγιος Ανδρέας Πατρών, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Προληπτικής Ογκολογίας, «το ALCL είναι ένας τύπος καρκίνου του αιματολογικού συστήματος, δηλαδή ένα λέμφωμα non-Hodgkin, το οποίο χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: η πρώτη αφορά το δερματικό (εμφανίζεται με συμπεριφορά πολύ χαμηλής έως υψηλής κακοήθειας που κάνει μετάσταση) και η δεύτερη παρουσιάζεται αρχικά στο δέρμα, αλλά εντοπίζεται και σε εστίες εκτός λεμφικού συστήματος, όπως είναι ο πνεύμονας και το ήπαρ.

Οι παραπάνω μορφές διαφοροποιούνται από το λέμφωμα που παρουσιάζεται σε γυναίκες με ενθέματα μαστού και στο οποίο εμπλέκονται άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού (κυρίως τα Β και όχι τα Τ λεμφοκύτταρα). Βάσει στατιστικών, η συχνότητα εμφάνισής του αντιστοιχεί σε τριάντα τέσσερις έως εξήντα περιπτώσεις ανά δέκα εκατομμύρια γυναίκες που έχουν προθέματα. Το ποσοστό αυτό είναι πολύ μικρό και ακόμα μικρότερο στο γενικό πληθυσμό».

Σύμφωνα με τον ειδικό, η γονιδιακή προδιάθεση, η έκθεση σε χημικές ουσίες από το περιβάλλον και τη διατροφή, αλλά και ο τρόπος ζωής (π.χ. κάπνισμα) συμβάλλουν στην εμφάνιση της νόσου. Όμως, από ό,τι δείχνουν τα στοιχεία, η συσχέτισή της με τα προθέματα δεν είναι εντελώς αυθαίρετη.

Τι πρέπει να κάνουμε

Η επίσημη αρχή που διενεργεί τον έλεγχο (FDA) συνιστά στις γυναίκες που δεν παρουσιάζουν συμπτώματα να μην αφαιρέσουν προληπτικά τα ενθέματά τους. «Όσες παρατηρούν αλλαγές στο στήθος τους και στην αφή του εμφυτεύματος -ακόμα και πρήξιμο ή πόνο- πρέπει να απευθυνθούν στο γιατρό τους», δήλωσε μέσω της ιστοσελίδας του οργανισμού η γιατρός μπινίτα Ασάρ, επιστήμονας που αξιολογεί όλα τα περιστατικά ALCL.

Τι γνώμη έχουν οι Έλληνες ειδικοί;

Ο κ. Γκινόπουλος τονίζει: «Προσωπικά δεν έχω δει περιπτώσεις λεμφώματος έπειτα από αυξητική μαστού, αλλά αυτό που παρατηρούμε εμείς οι γιατροί είναι ότι το ξένο σώμα (πρόθεμα σιλικόνης) μπορεί να προκαλέσει αντίδραση του ιστού του μαστού με αποτέλεσμα να ψηλαφούμε ή να βλέπουμε σε μια μαστογραφία ή μαγνητική τομογραφία όζους, ινώδη συμπαγή στοιχεία, ινοαδενώματα κ.ά. Όλα τα παραπάνω δεν είναι καρκίνος, αλλά συχνά οι αμφιβολίες που προκαλεί η ερμηνεία των εξετάσεων μας ωθεί να συμβουλέψουμε τις γυναίκες να αφαιρέσουν το ένθεμα». Ακόμα και αν οι πιθανότητες εμφάνισης αυτής της μορφής καρκίνου είναι εξαιρετικά μικρές έως μηδαμινές, δεν παύουν να αποτελούν παράγοντα που πρέπει να ληφθεί υπόψη πριν από τη μεγάλη απόφαση μιας ανάλογης αισθητικής επέμβασης.

Η γνώμη του πλαστικού χειρουργού

Όπως τονίζει ο πλαστικός χειρουργός Παναγιώτης Μάνταλος, «τα δεδομένα που αξιολογήθηκαν από τον FDA υποδεικνύουν ότι οι ασθενείς με ενθέματα μαστού μπορεί να έχουν ένα πολύ μικρό κίνδυνο εμφάνισης ALCL στην κάψα που τα περιβάλλει. Σε δέκα εκατομμύρια γυναίκες με προθέματα παγκοσμίως βρέθηκαν τριάντα τέσσερις τέτοιες περιπτώσεις. Η πιθανότητα, δηλαδή, είναι μηδαμινή! Σε αυτές η διάγνωση έγινε με κυτταρολογική εξέταση υγρού γύρω από το ένθεμα ή με ιστολογική εξέταση της κάψας. Συνοψίζοντας θα έλεγα ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας για την πολύ σπάνια αυτή πάθηση που μπορεί να προσβάλει γυναίκες με ή χωρίς προθέματα μαστού -ακόμα και άντρες- και η οποία είναι ιάσιμη στο μεγαλύτερο ποσοστό της. 

Οι γυναίκες που τα έχουν πρέπει να συνεχίσουν την κανονική εξέταση του στήθους τους (με βάση τις οδηγίες που έχουν λάβει από το γιατρό τους) για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, όπως όλες οι άλλες. Όπως είναι γνωστό, ο καρκίνος μαστού αφορά πλέον μία στις οχτώ γυναίκες στο δυτικό κόσμο και δεν κάνει διάκριση μεταξύ όσων φέρουν ενθέματα και εκείνων που δεν έχουν! Αυτό είναι το σημαντικότερο ζήτημα που μας απασχολεί σήμερα και όχι η μηδαμινή πιθανότητα του ALCL, που πρέπει να αφορά ακαδημαϊκά μόνο τους γιατρούς! Η αυξητική μαστών με ενθέματα παραμένει σήμερα η πιο συχνή, δοκιμασμένη και ασφαλής αισθητική επέμβαση».